Bevolkingsgroei (mei 2022)
Nederland moet niet meer groeien, schreef schreef Martin Sommer in de Volkskrant van zaterdag 14 mei. Hij citeerde Rits de Boer de hoogste baas van de arbeidsinspectie uit het jaarverslag van de arbeidsinspectie. De Boer beschijft de arbeidsomstandigheden in de bouw plus de risico’s die ermee samenhangen.
“Zijn slotsom is nog radicaler dan zijn inventaris van de misstanden. Stop met de arbeidsmigratie en zeker met de import van goedkope bulkarbeid. We moeten onze eigen boontjes leren doppen, ook als de arbeidsmarkt krap is zoals nu”. Sommer zegt dat bij de huidige ontwikkeling in de immigratie iedere vijf jaar een stad met de omvang van Den Haag bij komt. Dat kán niet.
Paul Scheffer schreef vier jaar geleden een essay over bevolkinsgroei voor de WRR. Hij zei dat kleine verschillen in scenario’s tot 2050 kunnen leiden tot grote verschillen in de bevolkingsomvang, variërend tussen 17,4 en 20 miljoen inwoners. De Tweede Kamer nam destijds een motie aan en het demografisch instituut Nidi deed een onderzoek. Nu vier jaar later zijn al diegenen die de motie aannamen uit de kamer verdwenen en Paul Scheffer kan al zijn werk opnieuw doen. Rits de Boer blaast de discussie nieuw leven in. Met de Boer concludeert Sommer: “Als we rekening houden met de maatschappelijke effecten van arbeidsmigratie voor het milieu, de woningmarkt, voor het onderwijs, het verkeer, noem maar op, dan is er maar één conclusie mogelijk: Nederland kan nauwelijks arbeidsmigratie verdragen. Of netter gezegd, ‘de oriëntatie’ moet zijn: ‘stabilisatie van de bevolkingsomvang’”.
Sommer heeft geen populaire boodschap. Met de huidige krapte op de arbeidsmarkt klinken er weer geluiden om arbeidskrachten uit het buitenland aan te trekken. Nederland moet zich daartegen verzetten. Vrouwen moeten langer gaan werken, ouderen moeten tot hun pensioen blijven werken en allochtonen moeten hun handen uit de mouwen steken. En de werkgevers moeten hun portemonnee trekken. “Als dat lukt, dan zijn er alles bij elkaar een miljoen banen te vullen”.
Met deze boodschap kan je rekenen op kritiek. De eerste kritiek vond ik in de NRC van maandag in een column van Louise Fresco. Zij reageerde op de kop van Sommers stuk, dat Nederland niet meer moet groeien, overigens zonder Sommer daarbij te noemen. Fresco spreekt zich doorgaans uit tegen het conservatisme van de milieubewegingen, pleit voor technologische vooruitgang en verzet zich tegen kritiek op groei. Zij keert de redenering van Sommer 180 graden om. Zij vindt de afname van de vruchtbaarheid in alle rijke landen het grote probleem, oftewel de te geringe groei van de bevolking en de daarmee gepaard gaande veroudering. Nederland blijkt niet in staat (ik lees: weigert) immigatie te zien als een positieve kwestie. Zij erkent dat migratie kan neerkomen op een brain drain (de slimme mensen vertrekken). En ze komt dan tot een merkwaardige stelling: “Migranten komen veelal uit landen, waar burgeroorlogen, de afbraak van de samenleving en een totaal gebrek aan economische mogelijkheden, de facto geen kans bieden om die brains te gebuiken”. Oorlogen, onderdrukking en ongelijkheid lijken mij een reden om wél je brains te gebruiken. Zo niet Fresco: kom maar naar de rijke landen om mee te helpen met verdere vooruitgang, dan kan je ook familie in de landen van herkomst een financiële ondersteuning geven. Zij zegt: “Bevolkingsgroei door migratie is nodig om uiteindelijk welvaart aan iedereen te bieden”. Kom eerst maar ónze luiers wassen, dan zal je zien dat jullie luiers ook gewassen worden.