Teksten over Groenlinks
door Henk Spaan
GroenLinks, het referendum en de partijraad (november 2010)
De partijraad van 23 oktober sprak over de invoering van referendums. Die kwestie was actueel geworden op het congres van april toen onverwacht een meerderheid stemde tegen invoering ervan terwijl de fractie juist een warm voorstander was.Er was een uitgebreide discussie en tegen het eind van de ochtend verloor Femke Halsema een beetje haar geduld: “Het is wel aardig hoor, maar waar moet deze discussie toe leiden? Wij zijn druk bezig geweest met onze initiatiefwet, maar moeten we daar nou mee stoppen of niet?”.
De wrevel van Femke was begrijpelijk, maar was tevens het bewijs dat de partijraad zolangzamerhand de goede kant op gaat. Kennelijk wilde zij iets van de partijraad, kennelijk werd er van de partijraad een standpunt gevraagd.
In het verleden ging dat anders: Er kwam iemand, bijvoorbeeld een kamerlid, naar de partijraad; dan kwamen er wat vragen vanuit de zaal, niet zelden onbelangrijke vragen; een enkele keer had iemand een mening, gevolgd door een ander met een heel andere mening; van een discussie was geen sprake omdat de discussie heel ‘kort’ werd gehouden.
Wie iets concreets wilde, deed er goed aan niet te lang in de discussie door te gaan en om snel te stoppen zodat hij of zij na afloop de vrijheid had gewoon door te gaan met de eigen plannen. Laat ze maar kletsen en snel over tot de orde van de dag.
Ik heb in het verleden regelmatig en soms met klem geroepen: “laat die discussie nou eens vrij !!”, en dat gebeurde op deze partijraad. De voorzitster deed haar best om zoveel mogelijk verschillende mensen aan het woord te laten, ze deed haar best om het aantal vragen aan de sprekers te beperken en vroeg mensen in plaats daarvan naar hun eigen mening. Ook Dick Pels die als spreker was uitgenodigd, remde het vragenstellen af en wilde niet op alles reageren.
Het resultaat was dat zeker de helft van de aanwezigen op een bepaald moment zijn of haar zegje kon doen, dat heel veel aspecten van de discussie aan de orde kwamen en dat, toen veel argumenten inmiddels waren genoemd, de vraag als vanzelf opdook: wat gaan we er mee doen? Juist het vrijlaten van de discussie, zorgde ervoor dat de discussie doelgericht werd en zo kwamen we tot drie besluiten:
- Femke mag doorgaan met haar werk aan de initiatiefwet;
- op het congres in februari komt het referendum opnieuw aan de orde;
- Bij een eindpeiling bleek twee-derde van de aanwezigen voor referendums terwijl dat aan het begin nog fifty – fifty was.
De partijraad gaat de goede kant op. De discussie gaat nu over zaken waarmee GroenLinks echt een probleem heeft. Steeds meer leden van de partijraad lijken zich te realiseren dat ze zich niet moeten beperken tot het stellen van vragen, en moeten proberen een eigen mening te formuleren.
Ik was na afloop tevreden omdat het loslaten van de discussie niet had geleid tot een “Poolse landdag”, wat in het verleden wel eens als tegenargument werd genoemd, maar integendeel tot een evenwichtiger besluitvorming. Als we zo doorgaan kunnen we in de toekomst nog heikeler kwesties op de agenda zetten, zoals economische groei, het ontslagrecht, pensioenen, ‘Wilders’ of de (juist niet) pluriformiteit in de samenstelling van de partijraad. De enige kwestie die voorlopig nog iets te problematisch, te emotioneel beladen is, is de kwestie “Israël en het Midden-Oosten”. Daar zijn we nog niet aan toe.
Ik had me kandidaat gesteld voor het bestuur van de partijraad, maar ik werd niet gekozen. Dat is een beetje jammer maar erg is het niet. Net als in het parlement, kan je ook invloed hebben als je niet in het bestuur zit. En misschien hebben diegenen wel gelijk die dachten dat ik in het bestuur meer problemen zou maken dan oplossen.