Teksten over Groenlinks
door Henk Spaan
Een kleinere partijraad (mei 2009)
Het stuk dat nu voorligt voor de vergadering van zaterdag over de positie van de partijraad in GroenLinks, is niet makkelijk te doorgronden omdat het vooral een lange opsomming is van veel, soms tegenstrijdige eisen waaraan de partijraad moet voldoen.Het stuk is ook moeilijk te doorgronden omdat er vrijwel geen enkele zin in behoorlijk nederlands geformuleerd is, met onderwerp, lijdend voorwerp en gezegde. Dat vind ik belangrijk, maar daar zal ik nu maar niet over zeuren.
Een aantal hoofdpunten kan ik er wel uit destilleren:
1) Er komt een toezichtgroep die controle uit gaat oefenen op financiële zaken, jaarrekening en huisvesting zodat dat niet meer in de partijraad hoeft.
2) Het partijbestuur regelt voortaan de samenstelling van kandidatencommissies, beroepscommissies en congrespresidium. Tot nu toe besliste de partijraad hierover; de verkiezingen kostten wel tijd, maar hadden inhoudelijk weinig te betekenen.
3) De partijraad moet een belangrijker rol krijgen in het inhoudelijke debat in de partij.
4) De samenstelling van de partijraad moet veranderen. Er moeten mensen uit de afdelingen of de provincies in, maar ook vertegenwoordigers uit de werkgroepen
5) De partijraad moet kleiner worden. Er staat: "omvang 60 tot 80 leden zonder plaatsvervangers".
6) Er worden hardere eisen gesteld aan de vertegenwoordigers in de partijraad: het congres moet een functieprofiel voor partijraadsleden vaststellen, aanwezigheid wordt "vanzelfsprekend en/of verplicht".
Het vervelende van het slechte nederlands van de tekst is dat punten 5 en 6 verborgen staan tussen nog wel vijftig andere aandachtspunten en dat ze niet ondubbelzinnig zijn: "60 tot 80 leden zonder plaatsvervangers" kan betekenen 60 tot 80 leden waar dan nog de plaatsvervangers bij komen of precies het omgekeerde: 60 tot 80 leden en de plaatsvervangers schaffen we af. Ik vermoed dat ze het laatste bedoelen, maar zeker weet ik het niet. Waarom wordt dat niet duidelijk gezegd?
En als je 60 tot 80 leden zegt, waarom zeg je er dan niet bij dat er nu 80 leden uit de afdelingen en provincies zijn plus een stuk of 30 reserve-leden. Van die reserveleden is is ongeveer de helft regelmatig aanwezig. Zo kunnen we snel zien wat er veranderen gaat: Het aantal leden uit afdelingen en provincies wordt aanzienlijk kleiner, maximaal 60 mensen (er zijn op dit moment 17 werkgroepen). En zo zijn we weer terug bij een voorstel dat in mei 2006 door een ruime meerderheid van de partijraad werd afgewezen.
Sommige van de voorstellen die ik hierboven heb samengevat, zijn misschien een verbetering. Maar ik denk niet dat de hoeveelheid leden van de partijraad het grootste probleem is. En ik geloof ook niet dat de invloed van de afdelingen op de partijraad te groot is om tot zinnige discussie te komen. Ik denk dat er niets hoeft te veranderen aan de omvang van de partijraad en aan de manier waarop de leden worden gekozen. Het vervelende is dat mijn mening er kennelijk niets toe doet. Het ziet er naar uit dat het organisatie-voorstel in het najaar aan het congres zal worden voorgelegd en dat de partijraad in groepjes er over praten mag, zoals ook zovele andere deskundigen er over praten mogen, maar dat de partijraad zelf er geen uitspraak over hoeft te doen.
Ik zit nu drie-en-half jaar in de partijraad en in die tijd heeft de partijraad vrijwel geen enkele belangrijke uitspraak gedaan of geen beslissing genomen. Er was alleen een besluit bij het royement van Sam Pormes, maar bij het afwijzen van regeringsdeelname in januari 2007 en in de hele toekomstdiscussie beperkte de partijraad zich tot vragen stellen. Ik vind dat allemaal best, de partijraad hoeft van mij niet heel veel te zeggen te hebben. Maar het wordt te dol als de partijraad niet eens de kans krijgt een uitspraak te doen over zijn eigen functioneren voordat het congres daarover gaat besluiten.
Ik wil aan de partijraad het voorstel kunnen voorleggen om niets te veranderen aan de omvang van de partijraad en aan de manier waarop de leden door afdelingen en provincies worden gekozen. En ik zou willen voorstellen om het functioneren van de partijraad te verbeteren door op de agenda van de vergaderingen minder ruimte te geven aan verslaggeving van fracties in eerste en tweede kamer en het europarlement. Want in de praktijk stelt dat niet veel meer voor dan een veredeld vragenuurtje. Daardoor zou de ruimte kunnen ontstaan voor de inhoudelijke discussie die door iedereen zo gewenst wordt. Ik besef overigens wel dat dit laatste een discussie apart is, maar dan toch een discussie die zeker terzake is als we het hebben over het functioneren van de partijraad.