Teksten over Groenlinks
door Henk Spaan
Voortzetting van de toekomstdiscussie (mrt 2008)
Het jaar 2008 schiet al weer flink op, in mei is er een discussiedag en in november al moet de toekomstdiscussie van GroenLinks worden afgerond met een congres. Dat betekent dat we ons haast moeten maken met uit te werken wat onze verwachtingen van de discussie zijn. Ik wil daarom wat opmerkingen maken.Ten eerste is het verstandig niet te strak vast te houden aan de wens om in november al een nieuw beginselprogramma te hebben. Want dan moet in juli het ontwerpprogramma klaar zijn terwijl de contouren daarvan op zijn vroegst pas in het weekend van mei zichtbaar worden. Dat wordt dus weer hard werken en bijna onvermijdelijk zullen de discussies dan alle kanten op gaan.
Het congres moet doorgaan en daarvoor moet een aantal mensen aan het werk, maar het lijkt me verstandig de discussie nu al te beperken. Het congres van 22 november moet komen tot de formulering van vier tot zes paragrafen van een toekomstig nieuw programma. De onderwerpen kunnen worden vastgesteld op de binnenstebuiten discussie in mei. Ik weet niet of het voorstel voor zo'n inperking realistisch is, maar wél dat alleen als daarvoor gekozen wordt er een redelijke kans is dat het een interessant congres wordt. Als er een heel programma moet worden geformuleerd, geef mijn portie dan maar aan Fikkie.
Dan is de vraag welke onderwerpen je naar voren wilt halen.
1) Er moet een discussie zijn over wat GroenLinks vindt van het streven naar economische groei, wat de juiste verhouding is tussen groei en bescherming van het milieu in de ruimste zin van het woord en wat GroenLinks vindt over het veel gehoorde pleidooi om te consuminderen in plaats van te consumeren.
2) De sociale verhoudingen in Nederland moeten zeker ook onderwerp van discussie zijn, dat wil zeggen een discussie over ontslagrecht, over rechten op en de hoogte van uitkeringen, over basisinkomen, pensioenregelingen en over de tegenstelling tussen insiders en outsiders op de arbeidsmarkt. Deze discussie is ooit begonnen, maar nooit afgemaakt.
3) Ik ben ervoor om ook het autoverkeer en het vliegverkeer als een apart onderwerp op de agenda te zetten. Heel Nederland heeft de mond vol over duurzaamheid en CO2 en samen dit en samen dat, maar de harde werkelijkheid is dat auto- en vliegverkeer nog steeds exponentieel toeneemt. Terwijl toch dat verkeer bij uitstek de motor is achter veel vormen van industriële schaalvergroting, de uitschakeling van menselijke arbeid en een enorme hoeveelheid ruimte in beslag neemt, los nog van de vervuiling en CO2 uitstoot van het verkeer zelf. GroenLinks moet het streven naar een halvering van auto en vliegverkeer op een termijn van tien tot vijftien jaar boven op de agenda plaatsen.
Die drie zijn onderwerpen die ik in ieder geval op de agenda zou willen hebben en ik kan me voorstellen dat als er geen steun voor komt, ik desnoods zelf met een pamfletje bij de ingang van "Binnenstebuiten" of van het congres van 22 november ga staan om te zeggen dat die dingen op de agenda hadden moeten staan. Dat heb ik al eerder gedaan toen ik lid was van de CPN in 1985 en in 1994 op een GroenLinks-congres over de statuten. Misschien niet helemaal toevallig gingen die pamfletjes over hetzelfde onderwerp: hoe organiseer je binnen de partij een open en boeiend debat (terug te vinden op mijn web-log, henkspaan.web-log.nl). Ik kreeg daarop overigens geen enkele reactie, niet in de CPN maar ook niet in GroenLinks. Dat is jammer, maar niet heel erg.
Behalve die drie onderwerpen zijn ook andere onderwerpen denkbaar mits ze aan het begin algemeen genoeg geformuleerd worden, bijvoorbeeld: "Wilders, de multiculturele samenleving en het radicalisme". Of "Regeringsdeelname, moeten we radicaal zijn of realistisch, hoe verhoudt zich onze parlementaire tot de maatschappelijke strategie", of "De verhouding van rijkdom en armoede in de wereld".
Misschien is er wel meer te bedenken, we kunnen kiezen en wat ik wil benadrukken: we móeten kiezen.
Als we niet kiezen, nemen we teveel hooi op de vork en wordt het een saai congres.