Teksten over Groenlinks
door Henk Spaan
Kolencentrales (juli 2007)
Beste Wijnand Duyvendak, (bijdrage geplaatst op forum.groenlinks)In je blog van 30 juni schrijf je over jouw poging om in de Tweede Kamer vraagtekens te plaatsen bij de voorgenomen bouw van vier nieuwe steenkolencentrales, in navolging van de campagne van Greenpeace tegen deze centrales. Ik wil niet vervelend zijn, maar dit stukje overtuigt mij niet. Je schrijft: "Hier is een groot conflict geboren. De kolencentrales kunnen gestopt. Het komt aan op de wil het ook te doen. We kunnen in Nederland een heel forse belastingheffing invoeren op wat een kolencentrale meer aan CO2-uitstoot dan een aardgascentrale. Daarmee kan je de investering financieel zo onaantrekkelijk maken, dat geen bedrijf eraan begint".
Eén probleem is dat de lucht in Nederland vuil is, maar een ander probleem is dat brandstof in de wereld schaars is en zeker brandstof die 'relatief schoon' is, zoals aardgas. Ik weet niet zeker welk probleem op den duur het grootste probleem is. Eerlijk gezegd, denk ik die schaarste (of misschien moet ik zeggen het te grote verbruik van brandstof). Uit jouw voorstel begrijp ik dat jij de vuile lucht in Nederland het ergste vindt. Want je stelt voor in de electriciteitsvoorziening over te schakelen op aardgas, zoals je in het boekje "Ekonomie" al voorstelde om in plaats van op benzine op aardgas te gaan rijden. Ik kan me voorstellen dat op die manier de voorraad aardgas vrij snel op is.Als ik op de website van greenpeace kijk en zoek naar de alternatieven voor kolencentrales, vind ik daar energiebesparing, centrales voor biomassa, wind en zonneenergie, maar geen aardgas. Ik kan ook begrijpen dat ze niet voorstellen om eerst maar het aardgas op te maken, "en dan zien we wel verder".
Als we zouden redeneren in termen van belangen van generaties, dan zouden we ook makkelijk het belang van de schone lucht kunnen relativeren: "Laat díe generatie die bezig is alles op te maken, ook maar een beetje de nadelen ervan ondervinden in de vorm van vuile lucht". Maar zo mogen wij, geloof ik, niet redeneren. Het energieverbruik, de energieproductie, opwarming en broeikasgassen vormen een groot probleem en vanzelfsprekende oplossingen zijn er niet. "De kolencentrales kunnen gestopt. Het komt aan op de wil het ook te doen", klinkt mij dan ook te eenvoudig in de oren. Of laat ik het anders zeggen. Het allereerste tegenargument daartegen is vanzelfsprekend: "dus jij wil eerst maar even het aardgas opstoken". Als je aan dat tegenargument voorbij gaat, kan je toch niet verwachten dat andere partijen de rest van het verhaal serieus nemen?
Een verbod van gloeilampen is misschien minder ingrijpend, maar gaat in ieder geval in principe een goeie kant op. Eerlijk gezegd denk ik dat GroenLinks er beter aan doet zich niet aan te sluiten bij de campagne tegen kolencentrales en in plaats daarvan kwaliteits-eisen stelt aan die centrales en (nogmaals en met klem) aandringt op lager energieverbruik.
Ik heb niet veel vertrouwen in politici als die tevreden zouden beweren dat er nog voor minstens 60 jaar, misschien wel 170 jaar aardgas op aarde is. Zestig of honderdzeventig jaar vind ik niet lang. En we weten toch allemaal dat het energieverbruik nog voortdurend (en ik denk: exponentieel) stijgt?. Zeker als we electriciteitscentrales en auto's ook nog op aardgas willen laten draaien. Een kind kan begrijpen dat de energieconsumptie zich zo niet nog zestig of zeventig jaar kan ontwikkelen. Je zou kunnen zeggen dat de realiteit ons gebiedt naar alternatieven te zoeken, maar ik zeg dat de realiteit gebiedt het verminderen van de energieconsumptie bovenaan de politieke (of groenlinkse) agenda te plaatsen en alternatieven alleen te zoeken in de richting van zon- of windenergie. Je zou kunnen denken dat we nog best door kunnen gaan, maar dan zonder te vervuilen, maar ik denk dat de mensen bezig zijn roofbouw te plegen. Wie is er het meest realistisch?
Als je zegt dat er nog genoeg gas in Rusland is en in Noord-Afrika, vergeet je misschien de maatschappelijke ontwrichting die die gaswinning op regionale schaal en op wereldschaal heeft zoals ook de oliewinning een ontwrichtend effect heeft op de verhoudingen in het Midden-Oosten (of winning van diamant en andere grondstoffen in Midden- en Zuidelijk Afrika). En je vergeet misschien ook dat als steenkool ook al niet meer mag, de druk des te hoger zal worden om kernenergie weer opnieuw op te pakken. En dan hebben we het nog niet gehad over de opwarming van de aarde. Als je steenkool verbrandt, dan warmt de aarde een beetje op, maar dat geldt natuurlijk ook als je aardgas verbrandt. Ik ben geen wetenschapper en ik weet niet precies het verschil tussen effecten van aardgas- en steenkoolverbranding, maar het lijkt mij logisch dat ook bij verbranding van aardgas de opwarming van de aarde door zal gaan.