De CPN van 1982 tot 1986
door Henk Spaan
De CPN in discussie (october 1984)
(CPN-ledenkrant november 1984)Op het laatste congres van de CPN, in maart van dit jaar, is besloten dat in de komende periode een discussie gestart zou worden over nieuwe statuten die moeten worden vastgesteld op het volgende congres.
Het is nu zover: in de ledenkrant van oktober staat dat de eerste discussieronde plaats zal vinden in november en december. Van discussie zal echter geen sprake zijn omdat daarvoor de meest elementaire voorwaarde ontbreekt: het blijkt voor leden van de partij onmogelijk te zijn om discussiebijdragen geplaatst te krijgen in de ledenkrant. De leden krijgen stukken met afwijkende meningen niet onder ogen en moeten het maar doen met de grootste gemene deler, het statuten-ontwerp van het partijbestuur. Ik heb een vrij uitvoerig discussiestuk geschreven over de nieuwe statuten, maar dat stuk komt niet in de ledenkrant (slechts een korte vermelding van het bestaan van het stuk), en mijn stuk deelt daarmee hetzelfde lot als een discussiebijdrage van de werkgroep "Marxisme en klassenstrijd", en wie weet welke stukken nog meer verdwenen zijn of zullen verdwijnen?
De statutendiscussie belooft daardoor weer een slaapverwekkende vertoning te worden. Er zal weer een "stimulerende eensgezindheid" blijken te zijn, die slechts heel even verstoord werd door grappige, maar overigens onbegrijpelijke bijdragen van een paar personen die het ergens niet mee eens schenen te zijn. Ziet het partijbestuur werkelijk niet in, dat statuten een zorgvuldige discussie waard zijn? Statuten zijn voor een partij, wat de grondwet is voor een staat ! Wat voor statuten zullen dat worden, als ze tot stand moeten komen door verdonkeremanen van afwijkende voorstellen? Wat voor partij is dat, als slechts het partijbestuur het recht heeft om zijn mening bekend te maken bij alle leden? Ondanks alle mooie woorden is een politieke discussie binnen de partij nog steeds niet mogelijk. En dit keer kan de oude garde niet de schuld worden gegeven, want het zijn vrijwel uitsluitend jongeren die op dit moment de verantwoordelijke functies in het partijapparaat innemen. Het stalinisme is niet dood, het leeft, en wordt nog om de zoveel jaar vernieuwd. Wat? Hoe durf je te beweren dat WIJ stalinisten zijn?? Ik hoor nu al de heilige verontwaardiging op de partijburelen, maar het overtuigt mij niet. Stalinisme verdwijnt pas als discussie mogelijk is en als verschillen van mening vanzelfsprekend gevonden worden in plaats van een bedreiging van de zogenaamde eenheid. Maar zover is het nog lang niet. Zou de CPN nog ooit kunnen veranderen, of kunnen we net zo goed nu de tent sluiten?