De CPN van 1982 tot 1986
door Henk Spaan
De telefoontjes (mei 1982)
(De Koerier, mei 1982)Sinds ik lid ben van de CPN krijg ik telefoontjes met de vraag of ik pamfletten wil uitdelen, waarheden wil rondbrengen, wil plakken, in een standje wil staan enz. enz. Dat irriteert en ik wil die irritatie onder woorden brengen. Ik denk dat ik niet de enige ben die zich erbij ongemakkelijk voelt. Hoevelen zullen zich hebben teruggetrokken, omdat het enige contact verliep via dit soort telefoontjes ? Oudere, ervarener leden hebben geleerd te benadrukken hoe druk ze het hebben. Als je dat geloofwaardig brengt wordt je op een gegeven moment vrijgesteld.
Ook voor de bellers is het vervelend. Hoeveel bestuursleden zijn ermee opgehouden omdat ze teveel slappe smoesjes moesten aanhoren, en anders zelf voor de klussen moesten opdraaien ?
Wat te doen? Soms zeg je met een licht schuldgevoel dat je het heel druk hebt ook al was het niet het probleem. Maar je kan je niet aan alles onttrekken, en dan ga je weer met tegenzin op de markt staan, wachten tot het voorbij is.
Ik ben het niet mee eens met die belcampagnes en beschouw ze als een uitvloeisel van de oude centralistische manier van werken binnen de CPN. Taken binnen de partij moeten niet meer zo telefonisch verdeeld worden. Ik voel er dus veel voor om voortaan nee te zeggen. Maar laten we er eerst maar eens over praten.
Niet meer bellen heeft consequenties. Het bestuur moet voortaan besluiten zélf uitvoeren. Een bestuur moet dan zorgen niet te veel hooi op de vork te nemen. En als het bestuur ergens geen tijd voor heeft, dan moet een ledenvergadering beslissen over de uitvoering van die taak. Ofwel: Het bestuur moet haar eigen besluiten uitvoeren, zoals ook de ledenvergadering zélf haar besluiten moet uitvoeren. Want als een groep of vergadering niemand kan vinden om een besluit uit te voeren, dan moet dat besluit worden ingetrokken.
We moeten leren om beter besluiten te nemen en om beter af te wegen of je die kan uitvoeren. Je moet niet rekenen op de trouw en de schuldgevoelens van de afwezige leden. Het geheel komt neer op een democratisering van belangrijke beslissingen, want beslissingen die aan leden veel tijd kosten, zijn alleen al daarom belangrijke beslissingen (ook al gaat het dan om zoiets 'normaals' als het verspreiden van een verkiezingspamflet) en kunnen op deze manier niet meer genomen worden door een bestuur, maar alleen door een ledenvergadering. Dat is geen formaliteit. Je kan bijvoorbeeld elke keer als er een koerier gemaakt moet worden een paar enthousiaste (of minder enthousiaste) leden bellen of ze willen helpen met stencilen en verspreiden (en op die manier controle houden over wat er precies met die koerier gebeurt), maar je kan ook een groep leden bij elkaar zetten die verantwoordelijkheid op zich willen nemen voor het geheel van dat karwij technisch en inhoudelijk. Een ander voorbeeld zijn verkiezingen. Is het niet mogelijk om een groep te vormen die technisch én inhoudelijk verantwoordelijk is voor de verkiezingskampanje? Ik ben ervan overtuigd dat mensen enthousiaster pamfletten rondbrengen als ze zelf hebben beslist over de inhoud ervan. En ik snap niet waarom leden worden opgebeld om de verkiezingsmanifesten huis aan huis rond te brengen, zonder eerst een avond te praten over hoe je dat kan doen en over het feit dat sommigen niet zomaar durven aanbellen in arbeiderswijken in Wageningen en natuurlijk over de vraag of het wel een goed manifest is en of we verwachten dat daardoor veel mensen alsnog overtuigd zullen worden. Dat kost extra tijd en er is een kans dat de conclusie is dat dat manifest anders moet, maar dat is dan het risico dat eraan vastzit. Het is belangrijker een goed pamflet te verspreiden met mensen die dat nuttig vinden, dan de gebruikelijke corveediensten. Want dat is maar al te vaak de praktijk. De reden waarom ik het elke keer weer moeilijk heb als ik wordt opgebeld, is dat ik dan weer de een of ander klus moet doen, zonder dat ik erover kan praten of ik het wel zo nodig vind. Ik kan dan dingen gaan doen zonder betrokken te zijn geweest bij de besluitvorming erover. Ik weet zeker dat ik best verkiezingspamfletten wil uitdelen, als ik maar vantevoren ook kan zeggen, dat die verkiezingen mij eigenlijk geen moer interesseren, of dat ik niet verwacht dat al dat gesjouw rond verkiezingstijd veel meer zal opleveren dan enkele tientallen stemmen extra of, om het nog iets scherper te zeggen, dat ik vind dat de CPN het niet kan maken om in arbeiderswijken vier jaar lang het gezicht niet te laten zien en dan ineens met de verkiezingen de deuren plat te lopen. Als ik dat in ieder geval maar een keer gezegd kan hebben, dan wil ik verder best die spullen verspreiden. Maar dat kan je niet over de telefoon zeggen.
Het is niet, dat ik niets voor de partij wil doen, maar ik ben voor mijn lol lid geworden van de partij en wil dat zo houden ook. Als politiek nou eenmaal vervelend werk is, dan haak ik gauw af. "Ja, maar tijdens het verzet …."; "Ja, maar tijdens de koude oorlog ....", ook die argumenten overtuigen mij niet.
Een andere consequentie van dit alles is dat de leden voortaan niet meer met dit soort technische verzoeken worden benaderd en dat betekent dan, dat die leden anders in de partij actief moeten zijn, ik zou zeggen in één van die groepen die je op die manier gevormd heb, die ieder hun eigen verantwoordelijkheid hebben. Groepen die elkaar weer tegenkomen in de ledenvergadering en die gecoördineerd worden door het bestuur. Als dat een beetje soepel loopt dan kan je natuurlijk via dat soort groepen ook best weer een aantal technische klussen verdelen, alleen niet omdat het bestuur dat zo besloten heeft.
Veel mensen zullen zeggen dat ik een idealistisch beeld heb van hoe de afdeling zou kunnen functioneren, dat de praktijk moeizamer is. Maar het kan leuk zijn om in het bestuur te zitten als je maar niet meent besluiten te moeten nemen voor de hele afdeling. En leden willen klussen doen als ze daar zelf controle over hebben. De discussies op ledenvergaderingen worden inhoudelijker. Misschien zullen bepaalde activiteiten zo afvallen, omdat niemand er meer zin in heeft. Dat zou ook een stap vooruit zijn. Het kan anders; Er zijn genoeg organisaties die anders werken en tóch veel en goed werk verzetten.