Stukken / Stukjes

door Henk Spaan




Gesprek met Michiel van Harten (mei 2020)


Michiel van Harten was tussen 2002 en 2018 voor GroenLinks/De Groenen lid van de Zwolse gemeenteraad en vanaf 1995 lid van de Groenen in Zwolle.

Het gaf me altijd energie we iets concreets voor elkaar hadden gekregen. Maar ik werd moe van het inefficiënte gedoe op veel vergaderingen. Ik was niet dol op teveel ideologische praat: De wereld moet duurzamer, de wereld moet socialer en hoe moeten alle armoede bestrijden of helemaal vergroenen?

Het Fraterhuis. Ik wilde veel liever praten over wat we concreet konden doen. Oftewel: Hoe kunnen we in de raad een meerderheid vinden. Daarvoor moet je praten met mensen die een andere kijk hebben op de wereld. Ik ben bijvoorbeeld nog steeds trots op wat we bereikt hebben met het Fraterhuis. Zes jaar hebben we gepleit voor een tweede filmzaal. Ieder jaar stelden we het voor zonder resulaat. Toen bleek er in het CDA sympathie te zijn voor het plan. Het CDA wilde de bouw van die tweede zaal plotseling wél steunen. Na zes jaar kregen we toch onze zin er was eindelijk een meerderheid. Het plan om Goudsteeg 21, het oude zaaltje van de Muzerie, geschikt te maken als podium voor experimentele muziek, mislukte. Twee jaar lang is eraan gewerkt, maar uiteindelijk was er in de raad één stem te weinig om het door te laten gaan. Mede omdat er een breuk in de coalitie dreigde te komen. De initiatiefnemers, onder andere Arjan Snoeijer van Minstal Music, waren woedend. Ik was ook teleurgesteld.
Er zijn nu nieuwe mogelijkheden. Want inmiddels staat het Papenstraattheater leeg. Er zijn wel geluidswerende maatregelen nodig. Maar dat zit nog steeds ergens vast.
Afkicken. Mijn afscheid van het raadswerk was wel een beetje een "Cold Turkey". Het heeft tijd gekost. Je wilt afstand nemen, maar je wilt ook werk dat je gedaan hebt kunnen afronden tot een resultaat. Maar er komen nieuwe mensen die hun eigen prioriteiten stellen. Ik heb mijn ervaringen overigens netjes overgedragen.
Een functie in de gemeente of in de provincie als ambtenaar ambieer ik eigenlijk niet meer. Er was op een gegeven moment een vacature waarop ik solliciteerde waar ik de nodige ervaring mee had. Maar uiteindelijk kozen ze iemand, waarvan ik vermoed dat die minder uitgesproken zou zijn. Ze wilden kennelijk liever iemand die niet moeilijk zou doen. Ik weet ook niet of je veel kan bereiken. Een ambtenaar is toch altijd gebonden. Heel vaak zijn er ambtenaren enthousiast over een idee en willen ze er hun best voor doen, maar als puntje bij paaltje krabbelen ze terug, omdat .. , nou ja wat dan ook.
Ik ga niet veel meer naar ledenvergaderingen van GroenLinks. De nieuwe fractie doet zijn best en ik wil niet de oude man uithangen die alles beter weet. Ik ging toch al niet met plezier naar vergaderingen. Ik heb vaak de neiging ongeduldig te worden en dan doe ik verveeld. Het is alleen leuk als ik een konkreet doel heb. Bijpraten kan je ook zonder vergaderen.
Nooterhof. Ik werk nu bij de milieuraad, waar ik al veel langer werkte. Toen de Nooterhof dicht was, wist de gemeente niet wat ze ermee moesten. Het Earthship is klein en er zou een grotere overdekte ruimte bij moeten zijn. De gemeente wilde dat niet voor haar rekening nemen. Toen hebben ze de milieuraad gevraagd of die er iets mee konden doen. De milieuraad zit allang naast het terrein en heeft ook ruimte nodig voor hun milieu-educatie. Sindsdien besteed ik de helft van mijn tijd aan het beheer van de Nooterhof en van het Earthship.
Vorig jaar lukte het de Nooterhof het hele jaar open te houden met vrijwilligers, vier dagen in de week. Toen we ermee begonnen was ik bang dat ik zelf voor veel taken zou moeten opdraaien, maar het viel mee. We hadden bijna elke dag een vrijwilliger voor het Earthship en een beheerder met groene vingers voor het parkonderhoud. Nooterhof heeft goed gedraaid. We hoeven er niet rijk van te worden, dus we vragen vijftig cent voor koffie of thee en mensen mogen ook hun eigen spullen meenemen om te picknicken. Soms als er een bui was, stroomde het earthship bomvol, soms wel met veertig mensen.
Een probleem was de waterspeelplek. De gemeente wilde die sluiten omdat het niet veilig was en niet goed meer functioneerde. De gemeente zag geen kans dat probleem op te lossen. Maar we vonden iemand die de waterloop kon repareren, en iemand die de boel verder kon opknappen. Voor een paar honderd euro lukte het. De gemeente werkt voor zoiets veel te stroperig en bedenkt zoiets niet.
We zoeken nu een simpeler oplossing voor een grotere overdekte ruimte. Er staat op het terrein een schoolgebouw met noodgebouw van Landstede. Ik zou zeggen dat daar een medegebruik geregeld moet kunnen worden. Dat zal nog wel wat onderhandelingen vragen. Met de toekomstplannen houdt ons bestuur zich bezig. Het werk bevalt me omdat het konkreet is. Als raadslid zat je veel te praten over werk dat anderen dan zouden gaan doen.
Omgevingsvisie. Voor de milieuraad ben ik een soort spin in het web. Soms staan er wel twintig dingen tegelijk op de agenda. We moesten bijvoorbeeld reageren op het ruimtelijk plan van de gemeente. Dan moet ik contact opnemen met onze deskundigen de daarin gespecialiseerd zijn en die dan een rapportje maken met onze mening.
Als wij een nota schrijven over de omschakeling naar duurzame energie in de gemeente, dan heeft dat toch meer gewicht dan als zomaar een mannetje zijn mening geeft. De gemeente kan er ook wel wat mee. Cijfers over energiegebruik van ons vonden we terug in de stukken. Wij krijgen dan niet de credits, maar het is wel prettig.
Het voorstel om de A28 met een tunnel door Zwolle te leiden is een idee dat door de Christenunie is opgepakt. Zoiets komt niet bij de milieuraad binnen. We zouden het zelf kunnen oppakken maar er is niet veel kans op; ingewikkeld en verschrikkelijk duur lijkt mij.
Over de omgevingsvisie wilde de gemeente eerst vooral met burgers praten, maar niet met organisaties. Dan kunnen we zuur doen dat ons niets gevraagd is, maar dat heeft geen zin. We hebben het zelf opgepakt en onze opmerkingen gemaakt.
Inspraak. Wat het oplevert is de vraag. De gemeente zit helemaal niet te wachten op vervelende twijfelaars die een opmerking maken over de ruimte voor vogels in de omgeving.
Ze geven de voorkeur aan hoogdravende presentaties met veel algemeenheden wat ik toch wel prietpraat kan noemen. De pijnlijke keuzes bij dit soort inspraak worden meestal niet bediscussieerd, bijvoorbeeld, waar zouden we toch nog wél kunnen bouwen en wie gaan er precies last van hebben?
Inspraak op het scherpst van de snede vindt niet plaats. Die keuzen moeten hoe dan ook een keer gemaakt worden. Maar ik zal daar niet zuur over doen.
Nog zo iets is de parkeergarage op het Noordereiland. Al tien jaar bestaat het plan om die te sluiten en om op te plek woningen te bouwen. De voorzieningen om die plekken te vervangen zijn inmiddels al gebouwd, bijvoorbeeld de parkeergarage bij Kamperpoort achter de Pathé plus de voetgangersbrug en bij Diezerpoort plus de brug naar de Spiegel. Bij Diezerpoort is heel vaak ruimte, maar de mensen kiezen toch voor het Noordereiland, dan hoeven ze minder ver te lopen. We hebben een aantal keren geteld hoeveel parkeerruimte er in Zwolle is, volgens ons meer dan genoeg. Maar die discussie win je niet, elke keer zeggen ze nee, nu niet! Met logische argumenten kom je niet altijd verder.
Transitie. Over de overgang naar een duurzame samenleving wil ik niet te veel zeggen. Ik denk: we moeten meer 'back to basic', genoegen nemen met meer eenvoud. Je kan bijvoorbeeld je huis beter isoleren of zoeken naar besparingen die mogelijk zijn bij bedrijven. In ieder geval: Houd het simpel.
Ik ben wel een beetje klaar met grote woorden dat de aarde gered moet worden. Over transitie hoor ik te veel gebabbel. Zo zie ik ook de lessen van de coronakrisis. Mensen hebben het over een nodige mentaliteitsverandering en gebruiken de corona als een manier om achteraf hun gelijk te halen. Zoiets is aan mij niet besteed. Ik kom liever met zo praktisch mogelijke plannen, die voor zichzelf spreken.