Het klimaat

door Henk Spaan



Pessimisme

Ik neem aan dat het huidige klimaatbeleid over een jaar of twintig geen of weinig effect zal hebben gehad, misschien zelfs integendeel. Dat geeft reden tot pessimisme, maar ik ben eigenlijk niet pessimistisch. We zullen het wel zien. Ik heb het gevoel dat we op de een of andere manier op een schip zitten dat recht op de kust af vaart. Als ik erover praat met anderen, zeg ik vaak: "De wal zal het schip wel keren". Naarmate het schip de kust dichter nadert (een grote ramp), dan zal zich dat waarschijnlijk aankondigen in de vorm van kleinere rampjes vóór die tijd. Men zegt vaak dat mensen het meeste leren van bijna-ongelukken en dat geldt natuurlijk ook bij de aanpak van klimaatproblemen. Een sprekend voorbeeld zijn de overstromingen die in 1994 en 1995 dreigden de Betuwe en bijvoorbeeld de stad Kampen onder water te zetten. Het was het gevolg van het steeds verder dichtbouwen van het stroomgebied van de Maas en de Rijn. Deskundigen zullen eerder al gewaarschuwd hebben, maar pas ná 1995 begonnen de gigantische werkzaamheden om de rivieren meer ruimte te geven. Mensen geloven rampvoorspellingen pas als ze enorm geschrokken zijn.