Teksten over Groenlinks
door Henk Spaan
De extra partijraadsvergadering(oct 2012)
Op 17 november komt een extra partijraadsvergadering om alsnog de oorzaken van de recente verkiezingsnederlaag te bespreken.Het eerste dat ik aan de partijraad zou willen voorleggen is een uitspraak dat de steun aan de missie naar Kunduz een fout is geweest. Daaraan wil ik uitdrukkelijk toevoegen dat dat niet betekent dat wij op dit moment de missie willen stopzetten. Dat moeten we in het midden laten. Die vijfhonderd Nederlanders zitten er nu, en je kan ze niet zomaar de rugdekking afnemen. GroenLinks had toen de missie niet moeten steunen.
De politionele beperkingen die GroenLinks als resultaat "in de wacht had gesleept", waren helemaal een aanfluiting. Een beschamende herhaling van wat er in Srebrenica fout is gedaan. Misschien is het goed om die idiote beperkingen nu al te laten vallen.
Een tweede punt is het optreden van Jolande Sap. Er wordt veel geklaagd over "de partijtop" en over de "gremia" die Jolande Sap de voet dwars hebben gezet, terwijl Jolande Sap toch zo haar best had gedaan en nota bene een steun van 85 % van de leden voor haar beleid had gekregen. Ik denk dat Jolande Sap het NIET goed heeft gedaan en dat de "gremia" gelijk hadden om in te grijpen.
Uit redelijk betrouwbare bron heb ik begrepen dat ten tijde van het Kunduz-besluit, en na de gesprekken van Jolande met Rutte, Jolande in de fractie een discussie over de opstelling van GroenLinks uitdrukkelijk verboden heeft. Dat zette zoveel kwaad bloed dat de gehele rest van de fractie de terugtrekking van Jolande als fractievoorzitter wenste. Er moest een bemiddellingscommissie aan te pas komen om de boel weer in het gareel te krijgen, maar de discussie is er niet gekomen.
Kan je begrijpen dat Tofik Dibi binnen de fractie morele steun kreeg toen hij zich kandidaat stelde voor het lijsttrekkerschap en dat hij meende enige kans te maken?
Het was vervolgens Jolande Sap die als eerste furieus reageerde op de kandidaatstelling van Tofik. Ze was woedend en dat komt niet overeen met het beeld dat later ontstond dat ze bereid was de strijd aan te gaan. Die woedende reactie is vermeld in Trouw in die dagen, maar in GroenLinks heeft niemand het opgemerkt.
Over de partijraadsvergadering zelf heb ik in mijn vorige stukje al geschreven dat ik die plenair wil houden en dat er zo min mogelijk inleidingen en uitleidingen moeten komen en dat de leden van de partijraad met elkaar in debat moeten en dat er in de loop van de discussie alternatieven moeten worden geformuleerd. De partijraad hoeft niet eens besluiten te nemen of uitspraken te doen; de partijraad moet redelijke alternatieven naast elkaar zetten en kan op die manier keuzes aan de rest van de partij voorleggen. Daar heeft de partij, of het congres of het bestuur, wat aan.
Op dit punt is een goede voorbereiding belangrijk want de oude vormen en gedachten zijn in GroenLinks buitengewoon hardnekkig. Met andere woorden, er is een hardnekkige onwil om in GroenLinks een debat te voeren met een open einde.
En dan nog iets over de koers van de partij. Hier en daar, vooral buiten GroenLinks, wordt opgemerkt dat het profiel van GroenLinks onduidelijk is en dat GroenLinks geen keuze weet te maken tussen groen en links. Binnen GroenLinks hoor je echter dat het programma van GroenLinks uitstekend is, eigenlijk het beste van allemaal: groen, sociaal en vrijzinnig.
De kritici hebben gelijk: het groene doet de partij voor de dieren beter, het sociale doet de PvdA beter en het vrijzinnige doet D' 66 beter. Met andere woorden, het programma van GroenLinks is niet goed en juist een oorzaak van de achteruitgang van GroenLinks.
Wat mij betreft moet GroenLinks groen worden, een partij die zich in de eerste plaats bekommert om het milieu, die consumentisme en het streven naar economische groei bekitiseert; een partij die zich niet opwerpt als de belangenbehartiger van deze of gene (actie-) groep in de samenleving. Het milieu eist soms dat we ons keren tegen de materiele belangen van mensen.
Het is geen verlies als we GroenLinks niet meer links noemen. Want links vertegenwoordigt al lang niet meer "de zwakkeren in de samenleving". Wat zich links noemt, loopt meestal achter de vakbonden aan en die behartigen bijna per definitie de belangen van dat deel van de werkende bevolking dat nog een vaste aanstelling heeft, voor wie ontslagrecht nog iets betekent. Een groeiend deel van de bevolking heeft alleen nog de zekerheid onslagen te worden.
GroenLinks moet op hen meer de aandacht vestigen en dan alsjeblieft niet als plaatsvervangende belangenbehartiger: wat dat betreft ben ik liberaal: ZZP-ers, uitzendkrachten of flex-werkers moeten zichzelf organiseren, GroenLinks gaat dat niet in hun plaats doen.
Dus: ik zou het geweldig vinden als in de partijraad hierover een debat op gang zou komen en als langzaam het inzicht zou doordringen dat GroenLinks een keuze moet maken, groener, het sociale anders ingevuld. En dan laten we het vrijzinnige ruimhartig over aan D ' 66.