Teksten over Groenlinks
door Henk Spaan
Een debatpartij heeft meningen nodig (maart 2012)
GroenLinks wil een debatpartij zijn en het bestuur probeert op dit moment dat voornemen een inhoud te geven. Het partijbureau startte een project "open debat" in december en het partijbestuur publiceerde een notitie erover onder de titel "GroenLinks als open debatpartij". Waarschijnlijk speelde het gemor over de besluitvorming over de missie naar Kunduz bij deze initiatieven een rol en zeker ook de motie van het congres van februari die erop aan dringt haast te maken met het debat in GroenLinks.Deze maand komt er een "permanente programmacommissie" die een soort basis-verkiezingsprogramma gaat schrijven en die tevens het interne debat moet organiseren. De diverse organen in de partij, de Helling, Groenlinks-magazine, partijraad en het partijbureau, krijgen ieder een eigen rol bij dat debat. Het lijkt me allemaal heel goed, maar ik weet niet zeker of het gaat lukken.
Er is behoefte aan een betere organisatie van het debat in GroenLinks. Maar als iedereen het daar nu zo mee eens is, dan begrijp ik niet dat er in de laatste jaren zo weinig zichtbaar is geweest van bijvoorbeeld een debat over al dan niet noodzakelijke veranderingen op de arbeidsmarkt. Er zal wel over gepraat zijn hier of daar en er waren verschillen van mening, maar van een grondig debat tussen verschillende opvattingen heb ik als tamelijk buitenstaander, slechts lid van de partijraad en lid van een afdeling die gebrekkig functioneert, weinig gemerkt. Ik heb niets gemerkt van een debat over ontslagrecht, over outsiders en insiders, over de WW en over pensioenen. Nergens heb ik een goed overzicht gekregen van de verschillende meningen binnen de partij, nergens een poging om de opvattingen bij elkaar te krijgen en op de een of andere manier op een hoger niveau te brengen. Als ik er iets over begrijpen wil, dan moet ik niet bij groenlinks zijn.
De verschillen van mening zijn er, maar een discussie is er niet. Ongeveer een jaar geleden meldde ik mij bij de "werkgroep arbeidsverhoudingen" en ik heb kunnen merken hoe zij zich ergerden aan de standpunten van de tweede-kamerfractie en hoe zij probeerden een motie te formuleren voor het afgelopen congres. Ik ben het niet eens met de ergernis van de werkgroep, ik was het niet eens met de motie en heb me afzijdig gehouden. Maar waarom ziet niemand in het bestuur dat groenlinks de zaak tot op de bodem moet uitpraten. Waarom legt niemand uit hoe de meningen in de partij verdeeld zijn en wat de argumenten zijn. Het bestuur heeft niets gedaan, maar ook groenlinks-magazine of de Helling gaven niet thuis.
Niemand doet moeite dat debat van de grond te krijgen. De fractie heeft een standpunt ingenomen, het bestuur is het er wel zo'n beetje mee eens, en wil de fractie rugdekking geven door het debat te vermijden in de hoop dat het gemor over zal gaan. De werkgroep arbeidsverhoudingen doet ook bitter weinig om de discussie op een hoger plan te brengen. Zij beperkt zich tot het gebruikelijke vakbondsgemopper en probeert op geen enkel moment diegenen te begrijpen die zeggen dat er iets veranderen moet in de arbeidsverhoudingen. Dus een debat? Ho maar.
Het is een beetje flauw om nu om nu dieper in te gaan op Kunduz. Dat debat verdient de schoonheidsprijs niet, maar daar wil ik het bij laten.
Het probleem is dat GroenLinks niet uitnodigt tot een goed debat, een debat niet stimuleert, zelfs niet wanneer er voor iedereen zichtbaar een verschil van mening is, zelfs niet wanneer dat heel waarschijnlijk iets nuttigs zal opleveren.
En dan komen we op een ander, en eigenlijk groter probleem, namelijk dat groenlinks behoefte heeft aan meer en scherper geformuleerde meningen. Groenlinks heeft heel wat standpunten waarbij je vraagtekens kan plaatsen. Maar weinigen doen dat en vooral op dit punt ben ik pessimistisch. Ik heb een tijdje mijn best gedaan, maar ik vind weinig gehoor als ik bijvoorbeeld zeg dat het niet erg is om "weigerambtenaren" te tolereren in een gemeente.
Of dat de campagne tegen steenkolencentrales verwerpelijk is (laat die generatie die bezig is alle natuurlijke rijkdommen van de aarde op te stoken, daar ook maar een beetje last van hebben).
Of dat het besluit van de kamer om homosexualiteit op scholen verplicht in het lespakket op te nemen een herhaling is van wat de politiek al decennia fout doet met het onderwijs.
Of dat groenlinks niet klakkeloos achter vakbonden of achter iedere belangenorganisatie moet aanlopen en er soms tegenin moet gaan.
Of dat groenlinks eerst moet pleiten voor minder auto- en vliegverkeer en pas dan voor schoner auto- en vliegverkeer.
Of last but not least dat groenlinks zich moet uitspreken tegen economische groei en tegen het consumentisme.
De gebruikelijke reactie op dit soort afwijkende meningen in groenlinks is stilzwijgen. Het zijn meningen waarmee je menig verjaardagpartijtje kan opvrolijken, maar GroenLinks weet er geen raad mee. Ik heb deze dingen in het verleden vaker geschreven (inmiddels allemaal terug te vinden op mijn website henkspaan2.nl) en ik heb wel eens gehoopt dat er iemand zou zeggen: "Goh vind je dat? Daar moeten we toch eens dieper op ingaan!". Maar zo'n reactie kreeg ik nooit.