Teksten over Groenlinks
door Henk Spaan
Discussie in het partijbestuur (feb 1994)
In februari 1995 was er een discussie in het partijbestuur over de strategie van GroenLinks. Ik maakte daarover een aantal opmerkingen.Dan de keuze tussen de stukken van Ab Harrewijn en Marjan Lucas.
Ab stelt voor nu een projectgroep te starten voor sociaal-economische problemen die dan in september "de straat op gaat". Marjan wil eerst een discussie in het bestuur en in de rest van de partij om dan in september te besluiten over vorming van projectgroepen.
Ik denk dat Marjan gelijk heeft.
Dat project van Ab wordt niks. Daarbij wil ik een paar opmerkingen maken:
1) Als je nu een projectgroep vormt, dan geeft het bestuur de macht uit handen. De grote lijnen moeten worden bepaald door het bestuur en niet worden weggesluisd naar een projectgroep met de vriendjes van Ab Harrewijn. Het bestuur is verantwoordelijk en moet die verantwoordelijkheid ook nemen. Er wordt regelmatig gezegd dat voorkomen moet worden dat elk bestuurslid zijn eigen gang gaat en zijn eigen terreintje gaat beheren. Door nu al een projectgroep te vormen, zal dat zeker weer gebeuren. Want wat moeten de anderen in die tussentijd?? Een ruime discussie over de hoofdthema's van het werk moet een soort overeenstemming in het bestuur smeden en moet de grenzen vaststellen waarbinnen een projectgroep kan opereren. Het bestuur moet ook op elk ogenblik een projectgroep kunnen terugfluiten.
Ab zegt in het begin: Het kan niet meer zo zijn dat bestuurders en medewerkers allemaal met hun eigen (...) terrein bezig zijn en dat daaruit de partijleiding met een toverstaf een samenhangend beleid moet maken. Ik denk dat dat wél kan. Bestuurders doen hun werk en het bestuur moet uit die activiteiten, niet met een toverstaf maar al pratend en nadenkend, een samenhangend beleid maken.
2) In principe vindt ik heel dat gedoe met projectgroepen verkeerd. Het bestuur moet de dingen doen die nu aan projectgroepen worden toegewezen. Een projectgroep vorm je pas als heel duidelijk is wat er moet gebeuren en als het bestuur daarover voldoende overeenstemming heeft. De projectgroep krijgt dan een meer uitvoerende taak.
3) Het idee om zo snel met een campagne te starten suggereeert dat het wel duidelijk zou zijn waar die discussie over gaat. Maatschappelijke tweedeling en zo. Dat is echter helemaal niet duidelijk.
Het basisinkomen is niet vanzelfsprekend; herverdeling van arbeid is niet vanzelfsprekend; individualisering is niet vanzelfsprekend; inkomensnivellering is niet vanzelfsprekend. uitkeringsrecht en sollicitatieplicht zijn ook niet vanzelfsprekend.
Ik ben er allemaal wel zo'n beetje voor, maar hoe zorg je dat die mooie principes echt iets worden? Dat is echt een probleem. Als Ab Harrewijn vind dat niet zo is en in een campagne vrolijk de grote rechtvaardigheid gaat rondbazuinen, dan zal hij daarmee niemand boeien. "Oh daar heb je Groen Links weer met zijn goedkope beloften dat iedereen aan het werk kan en er financieel op vooruit gaat terwijl het milieu nog schoner wordt ook". Dat zal de terechte reactie zijn. Als je mensen ergens van wilt overtuigen zal je moeten nadenken en dan zal je intern ook een intelligente discussie moeten voeren. Het project Harrewijn komt dan gewoon te vroeg. In het bestuur moet die discussie komen, dan in de rest van de partij en als de onderlinge overeenstemming groot genoeg is, dan kan je een campagne beginnen.
4) Ik ben het eens met de opmerking van Marjan Lucas dat benadrukking van het sociale gezicht van Groen Links niet betekent dat het met 'groen' wel even kan wachten. Ik vermoed zelfs dat de campagne van Ab door de werkelijkheid binnen korte tijd zal worden ingehaald. Marjan zegt dat de tweede-kamerfractie al een hele tijd probeert het "smoel-op-straat-idee" vorm te geven, zonder resultaat. Daartegenover zijn massale protestacties tegen Schiphol, Betuwelijn of de Hoge-snelheidslijn helemaal niet uit te sluiten binnen een jaar of anderhalf. Het zou zonde zijn als Groen Links daar niet op voorbereid is.