Het klimaat

door Henk Spaan



Zuinig.

In de laatste zin van het vorige stukje schrijf ik dat door het klimaatbeleid onze leefomgeving bepaald niet weer even tot rust zal kunnen komen. Dat was de formulering die mij op zijn plaats leek en daar komen we op een van de hoofdpunten van mijn gedachtengang. Het is niet logisch om heel Nederland te herstructureren en ik heb liever dat we zuiniger doen. Dus minder. Nederland moet zuiniger doen met de ruimte, met energie, met het gebruik van grondstoffen, met de aanvoer van produkten uit alle hoeken van de wereld en vermoedelijk ook met geld. Ik zou zuinigheid vooraan bij de prioriteiten zetten (daarmee kom ik in de buurt van wat DS '70 van Willem Drees jr begin jaren '70 bepleitte). Het woord zuinig gebruik ik veel liever dan het woord duurzaam; dat laatste woord is zolangzamerhand gedevalueerd tot zoiets als 'het goede'. Het heeft geen betekenis meer.
Omdat ik pleit voor zuinigheid, zie ik bijvoorbeeld niet de milieu-logica van het sluiten van een paar toch splinternieuwe electriciteitcentrales op steenkool. Maak ze gewoon eerst op! Dat is waar mijn gevoel voor "zuinigheid" botst met bepaalde klimaatprincipes.
Persoonlijk ben ik altijd een krentenkakker geweest, altijd speurend als het op woensdagen grof-vuildag was, altijd eerst kijkend wat het goedkoopste is. Toen de afdeling economie in Wageningen de resultaten van toetsen van eerstejaars-studenten met de computer wilde verwerken, kocht ik een groot vel ruitjespapier en had ik de administratie veel sneller in orde. Ik weet dat zuinigheid niet altijd verstandig is, maar soms juist wel!