Teksten over Groenlinks
door Henk Spaan
De commissie van Dijk en de open debatpartij (feb 2013)
De commissie van Dijk wil dat GroenLinks een "open debatpartij" wordt, maar doet niets om een debat op gang te krijgen.Om te beginnen is de commissie "niet van mening dat een fundamentele wijziging van de koers is wat de partij nodig heeft om de gunst van de kiezer te herwinnen". (blz 22 van "Terug naar de toekomst") Op het programma van GroenLinks is dus niets aan te merken. Maar verderop is de commissie blij dat "Bram van Ojik, het wetenschappelijk bureau en diverse meer of minder prominente partijleden al een aanvang hebben gemaakt met het voeren van dit debat", waarmee zij een debat bedoelen "ten aanzien van onderwerpen als ontslagversoepeling, Kunduz of duurzaamheid". Ik neem aan dat de commissie hierbij denkt aan de brief van Bram van Ojik aan alle leden van eind november en de brosjure van Wijnand Duyvendak "Wie wij zijn en wat wij willen". Maar dat zijn nou juist bijdragen waarin GroenLinks een terugtrekkende beweging maakt ten opzichte van de voorstellen van "Vrijheid eerlijk delen" uit 2005. Dat is geen begin van een debat, maar een afsluiting ervan. Is er niemand meer in GroenLinks die Vrijheid eerlijk delen wil of kan verdedigen?
"De commissie van Dijk neemt geen voorschot op de uitkomsten van dat debat, maar beperkt zich tot het beschrijven van enkele bevindingen uit haar onderzoek" (blz 22). De commissie hoeft geen voorschot te nemen, want dat debat komt er helemaal niet. En zo komen we op de werkelijke betekenis van de toverformule "open debatpartij": We willen wel een debat met mensen van buiten de partij en met groeperingen die met GroenLinks sympathiseren, maar dat debat moet "open" zijn en mag nou juist niet een debat binnen GroenLinks zijn. "Dit kan welwillende buitenstaanders en sympathisanten afschrikken en uitsluiten, en brengt ook het risico van groupthink en een verkokerde visie met zich mee. Belangrijker nog is dat deze interne gerichtheid contraproductief is voor de strategie" (blz 17). Dus we moeten stoppen met alle interne kritiek, we moeten voortdurend herhalen dat we een geweldig programma hebben en dat we uniek en onmisbaar zijn. Wie gelooft dat GroenLinks daarmee aantrekkelijker wordt?
Overigens neemt de commissie van Dijk wel degelijk op een aantal punten een voorschot op uitkomsten van het debat. Want zonder dat dat ergens vermeld wordt, heeft de commissie het aantal kernwaarden van GroenLinks teruggebracht van drie naar twee. Als in de afgelopen jaren iemand de hoofdpunten voor GroenLinks kort wilde samenvatten, noemde hij of zij steevast drie hoofdpunten: groen, sociaal en vrijzinnig. Ook het verkiezingsprogramma voor de verkiezingen van afgelopen september was nog ingedeeld in deze drie hoofdthema's. De commissie van Dijk heeft ingegrepen en spreekt nu bij herhaling over "de onbetwiste onderscheidende kernwaarden van GroenLinks: groen en links" (blz 24). Het is een duidelijke streep onder de liberale koers. Maar wanneer was GroenLinks nou succesvoller: in het afgelopen jaar of in de periode van de liberalere Femke Halsema?
Ook over Kunduz neemt de commissie een voorschot. Het rapport noemt de onderwerpen Kunduz en ontslagrechtversoepeling (blz 23) en dan: "Beide onderwerpen waren goed onderbouwd en konden worden verdedigd op basis van het partijprogramma of de beginselen van de partij".
Ik lees hierin dat het Kunduzbesluit op zich goed was, en dat het alleen beter had moeten worden uitgelegd. Ik heb steeds gedacht dat het Kuduz-besluit zelf ook onder de loep moest worden genomen.